De klassenregels stellen we samen vast

Een groot, goud geverfd bord hangt duidelijk zichtbaar naast het Digibord. Het is het eerste wat ik zie als ik de klas binnenkom. Bovenaan staat in mooie sierletters geschreven; De 5 Gouden Regels:

• In onze klas praat er één tegelijk.
• In onze klas mag je fouten maken.
• In onze klas praten we met een normale stem.
• In onze klas sluiten we elkaar niet buiten.
• In onze klas helpen wij elkaar.

De klassenregels in dienst van de groepsmissie

In mijn vorige blog beschreef ik het belang van het opstellen van een groepsmissie met de klas. Deze missie staat voor het verlangen van de groep. De groep die ze dit jaar met elkaar willen zijn. Veel scholen beginnen met het maken van afspraken en regels. Maar afspraken en regels zijn geen doel op zich, ze moeten altijd in dienst van de groepsmissie staan. Vervolgens moet de groepsmissie wel vertaald worden in afspraken en regels. Welke afspraken moeten we maken met elkaar om de groepsmissie te kunnen vervullen?

De placemat-methode om regels en afspraken samen te stellen

Een leuke manier om dit te doen is door middel van de placemat-methode. Geef groepjes van vier kinderen een groot vel papier waarop in het midden een grote rechthoek staat getekend. Vanuit de punten van de rechthoek lopen lijnen naar de vier buitenste punten van het papier. Zo ontstaan er vier vakken waarin elk individueel kind 5 klassenregels opschrijft die hij of zij belangrijk vindt. Daarna gaat het groepje overleggen met elkaar; zijn er regels die overeenkomen? De kinderen bepalen met elkaar welke regels er in het midden moeten. Daar komen ook maximaal vijf regels te staan.

De klas kiest afspraken met behulp van stickers

Daarna verzamel jij als leerkracht alle afspraken van de kinderen en schrijft ze op een groot vel. Alle kinderen krijgen vervolgens een sticker en plakken die bij de voor henzelf belangrijkste afspraak. Daarna stel jij als leerkracht de vijf gouden regels vast.

Afspraken en regels concreet maken

Vervolgens ga je de komende weken de afspraken verder concretiseren. Bijvoorbeeld, de afspraak is; “In onze klas sluiten we niet buiten.” Hoe ziet dat er dan concreet uit. Welk gedrag hoort daar dan bij? Dit bespreek je met de kinderen door middel van klassengesprekjes. Je kunt toneelstukjes of rollenspelen doen om gewenst gedrag duidelijk te maken. De kinderen kunnen plaatjes en quotes uit tijdschriften opzoeken die duidelijk maken hoe een afspraak uitgeleefd moet worden. Het doel hierbij is steeds dat kinderen weten welk concreet gedrag er hoort bij een afspraak.

Regie voeren op afspraken en regels

En dan komt het allerbelangrijkste; jij moet als leerkracht dagelijks regie voeren op de regels en afspraken. Concreet betekent dit veel complimenten geven voor gedrag dat past bij de groepsmissie en klasse-afspraken. Benoem het gewenste gedrag dat je waarneemt. Bijvoorbeeld; ”Wat fijn Chris, dat je aan Jolien vroeg of ze met jullie mee wilde doen met Kingen!”

Laat ook zelf het gedrag zien dat je van de kinderen verlangt. Reflecteer dagelijks op de regels. Wat gaat er goed? Wat vinden ze nog moeilijk? Hoe kunnen ze elkaar helpen? Het doel is sámen een fijne klas vormen!

In mijn volgende blog ga ik verder in op het regie voeren op de klassenregels.